Asset Publisher Asset Publisher

Leśny Kompleks Promocyjny „PUSZCZA NOTECKA”

Leśny Kompleks Promocyjny (LKP) „PUSZCZA NOTECKA" został powołany Zarządzeniem nr 62 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 października 2004 r. Swoim zasięgiem obejmuje osiem nadleśnictw trzech Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych: Nadleśnictwo Karwin, Międzychód i Skwierzyna z RDLP w Szczecinie, Nadleśnictwo Potrzebowice, Wronki i Krucz z RDLP w Pile oraz Nadleśnictwo Sieraków i Oborniki z RDLP w Poznaniu. Obszar LKP zajmuje ponad 130 tys. ha, tworząc z niego największy tego typu kompleks w kraju.

Zgodnie z Zarządzeniem nr 30 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 19 listopada 1994 r., celem powołania Leśnych Kompleksów Promocyjnych jest:

  • wszechstronne rozpoznanie stanu biocenozy leśnej na ich obszarze i warunków jej bytowania oraz trendów zachodzących w nich zmian;
  • trwałe zachowanie lub odtworzenie naturalnych walorów lasu metodami racjonalnej gospodarki leśnej prowadzonej na podstawach ekologicznych;
  • integrowanie celów trwałej gospodarki leśnej i aktywnej ochrony przyrody;
  • promowanie wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarki leśnej przy wykorzystaniu wsparcia finansowego ze środków krajowych i zagranicznych;
  • prowadzenie prac badawczych i doświadczalnictwa leśnego w celu wyciągnięcia wniosków dotyczących możliwości i warunków upowszechniania zasad ekorozwoju na całych obszarze działania Lasów Państwowych;
  • prowadzenie szkoleń Służby Leśnej i edukacji ekologicznej społeczeństwa.

Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego obszar LKP „PUSZCZA NOTECKA" położony jest w:

Prowincja: Niż Środkowoeuropejski

        Podprowincja: Pojezierze Południowobałtyckie

                Makroregion: Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka

Mezoregiony: Kotlina Gorzowska, Pojezierze Pomorskie, Pojezierze Chodzieskie

Mikroregiony: Międzyrzecze Warty i Noteci, Obornicka Dolina Warty, Pojezierze Międzychodzko-Pniewskie

Obszar ten został ukształtowany w okresie ostatniego zlodowacenia, poprzez naniesienie dużych ilości piasku i wyżłobienie terenu przez wodę z topniejącego lądolodu. Tak powstały jedne z największych wydm śródlądowych Polski, rozległego pola sandrowego, urozmaiconego terasami i licznymi wałami wydmowymi, dochodzącymi do 40 m wysokości względnej. Z tego powodu skała macierzysta Puszczy Noteckiej zbudowana jest z sypkiego i luźnego materiału, o dużej jednolitości i dobrym obtoczeniu ziaren piasku. Typowe dla tego terenu są gleby rdzawe i bielicowe. Puszcza Notecka charakteryzuje się średnim rocznym opadem atmosferycznym wielkości od 535 mm do 570 mm, a średnia temperatura powietrza waha wynosi od 7,8 0C do 8,1 0C. Okres wegetacyjny trwa od 219 do 223 dni. Specyficzna dla tego obszaru jest znaczna ilość dni z zachmurzeniem dużym. Obszar ten jest bardzo ubogi w cieki wodne, które zasilają Wartę, Noteć i Wełnę. Obecnych tu 50 jezior i około 40 stawów to w większości akweny typu wytopiskowego, położonych w nieckach terenu. Jeziora bagienne, powstające w obniżeniach terenu w okresie wysokiego poziomu wód gruntowych, w ostatnich latach stopniowo zanikają.

O składzie gatunkowym Puszczy Noteckiej decyduje wysoki udział siedlisk boru świeżego (81,5%) i boru mieszanego świeżego (11%). Z tego powodu dominującym gatunkiem jest sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.) (95%); występuje też brzoza brodawkowata (Betula pendula Roth), dąb bezszypułkowy (Quercus petraea (Matt.) Liebl.) i szypułkowy (Q. robur L.), olsza czarna (Alnus glutinosa Gaertn.), świerk pospolity (Picea abies (L.) H. Karst) i buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.). Rosnąca na śródlądowych wydmach sosna, jest cenionym surowcem o wysokiej jakości drobnosłoistego drewna.

Ubogi charakter siedlisk sprawia, że tutejsze bory są bardzo podatne na negatywne oddziaływanie różnych czynników stresowych. Do najgroźniejszych należy okresowe pojawianie się w formie gradacyjnej szkodników pierwotnych sosny: brudnicy mniszki (Lymantria monacha), barczatki sosnówki (Dendrolimus pini), poprocha cetyniaka (Bupalus piniarius), boreczników (Diprion sp.) i strzygoni choinówki (Panolis flammea). Masowy pojaw ostatniego owada, który miał miejsce w latach 20. XX w. zniszczył blisko 60000-70000 ha drzewostanów. Dodatkowo dominujący udział borów sosnowych na ubogim siedlisku, stwarza duże zagrożenie pożarowe, które potęgowane jest skromną ilością opadów i powtarzającymi się suszami. Przyczynia się to również do powstawania szkód w uprawach leśnych.

Najcenniejsze elementy przyrody Puszczy Noteckiej objęto różnymi formami ochrony. Na terenie tutejszego LKP można wyróżnić 16 rezerwatów przyrody, 1 park krajobrazy, 6 obszarów chronionego krajobrazu, 10 obszarów NATURA 2000, liczne użytki ekologiczne i pomniki przyrody. Na uwagę zasługują występujące we fragmentach Puszczy chrobotki (Cladonia P. Browne). Z fauny licznie spotykana jest kania czarna (Milvus migrans Boddaert) i ruda (Milvus milvus L.), bielik (Haliaeetus albicilla L.) i rybołów (Pandion haliaetus L.), bóbr (Castor fiber L.) i wydra (Lutra lutra L.) oraz wilk (Canis lapus L.). Można spotkać tu również żółwia błotnego (Emys orbicularis L.), żmiję zygzakowatą (Vipera berus L.) i gniewosza plamistego (Coronella austriaca Laur.), a w śródleśnych zbiornikach wodnych – traszkę grzebieniastą (Triturus cristatus Laur.).

Na obszarze Leśnego Kompleksu Promocyjnego „PUSZCZA NOTECKA" wyznaczono wiele szlaków pieszych, rowerowych oraz szlak wodny rzeką Wartą. Spełnianie przez lasy wielu funkcji określonych dla LKP, umożliwiają przyjęte zasady prowadzenia gospodarki leśnej. Zasadniczym ich celem jest hodowla różnogatunkowych i różnowiekowych drzewostanów, dostosowanych do istniejących siedlisk leśnych, przy zachowaniu istniejącej bioróżnorodności oraz podejmowanie działań zmierzających do odtworzenia naturalnych biocenoz leśnych i nieleśnych. Działania te zostały szczegółowo określone w przygotowanym wspólnie przez wszystkie 3 Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych Programie Gospodarczo-Ochronnym dla Leśnego Kompleksu Promocyjnego „PUSZCZA NOTECKA".

Przy LKP „PUSZCZA NOTECKA" została powołana Rada Naukowo-Społeczna, w której skład wchodzą przedstawiciele środowiska naukowego, samorządów, instytucji i organizacji społecznych i ekologicznych, firm angażujących się w działalność na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego, zakłady przemysłu drzewnego, placówki oświaty oraz świata mediów. Jako organ doradczy Dyrektorów RDLP w Szczecinie, Poznaniu i Pile służy pomocą w planowaniu i podejmowaniu działań, mających istotne znaczenie dla funkcjonowania LKP.

Promocja racjonalnej i zrównoważonej gospodarki leśnej to jedno z głównych zadań prowadzonej przez Służbę Leśną edukacji ekologicznej społeczeństwa. W ramach edukacji Nadleśnictwa prowadzą lekcje terenowe, spotkania w szkołach i zajęcia w salach i izbach Edukacji Leśnej. Organizowane są konkursy o różnej tematyce, dla każdej z grup wiekowych. Nadleśnictwa biorą udział w lokalnych festynach, urządzając stoiska i prezentując pracę leśników, walory estetyczne lasu, przy okazji edukując uczestników imprez.